Milli İstihbarat Akademisi yayınladı: ABD seçimleri ve Türkiye’ye olası etkileri

Milli İstihbarat Akademisi (MİA), Donald Trump’ın yeni ABD Başkanı olması üzerine bu seçimin Türkiye’ye tesirlerini anlatan bir tahlil yayınladı.

İŞBİRLİĞİ YERİ OLUŞABİLİR

Bu yeni devirde Türkiye dahil olmak üzere birçok ülkenin ABD ile alakalarını gözden geçirme ve yine yapılandırma sürecine girebileceği belirtilen tahlilde, bilhassa Türkiye’nin ABD’nin bölgesel siyasetleriyle örtüşen çıkarları üzerinden bir işbirliği tabanının ortaya çıkabileceği bildirildi.

Analizde, 2024 başkanlık seçimlerinin, ABD’nin global liderlik rolünü müdafaa, yine tanımlama ya da bu rolü öbür büyük güçlerle paylaşma konusunda nasıl bir tercih yapacağını ortaya koyacak nitelikte olduğu belirtilirken, seçim gelecekteki dünya tertibinin şekillenmesinde kritik bir dönemeç olarak değerlendirildi.

Cumhuriyetçi Partinin dış siyaset stratejisinde “caydırıcılık, hibrit müdahale metotları, teknolojik üstünlük ve ekonomik güce odaklandığı tabir edilen tahlilde, Trump’ın benimsediği “Amerika’yı tekrar büyük yapalım” telaffuzunun ise klâsik cumhuriyetçi yönelimin bir uzantısı olarak görüldüğü bilgisi verildi

KRİZ YÖNETİMİ

Analizde, Trump idaresinin, klasik cumhuriyetçi duruş olan global askeri ve diplomatik angajmanı sonlandırmayı, yani ABD’nin mevcut krizlere angaje askeri varlığını azaltmayı amaçlasa da ABD’nin global cezalandırıcı gücünü muhafazası ve güçlendirmesi gerektiğinden bahsettiği belirtilerek, “Washington’un temel maksadı, rakiplerin denetiminden sağlamayı umduğu azamî faydayı anlamsız kılacak ve rakiplerin bu durumdan yarar sağlamasını engelleyecek seviyede güçlü bir caydırıcılığa sahip olmasıdır.” sözü kullanıldı.

YENİ RİSKLER VE FIRSATLAR

Analizde, Trump’ın ikinci başkanlık periyodunun hem fırsatlar hem de zorluklar barındırdığının altı çizildi.

Öncelikle savunma endüstrisinin ve F-35 programı konusundaki kısıtlamaların aşılmasının, Türkiye-ABD münasebetlerinde olumlu bir gündemin oluşturulması açısından kritik bir başlık olarak öne çıktığı vurgulandı.

Trump idaresinin denizaşırı askeri varlıkları azaltma eğilimi ve terör örgütü PYD/YPG’ye verilen takviyesi tekrar kıymetlendirme potansiyelinin, Türkiye’nin ABD ile terörizmle uğraş alanında işbirliği yapması için kıymetli bir yer oluşturabileceğine işaret edilen tahlilde, “Ancak bu çeşit bahislerde ilerleme sağlanması, Trump’ın idare grubunun bileşimi ve ABD’nin bölgesel siyasetlerindeki önceliklerle yakından alakalı olacaktır.” tabirine yer verildi.

Bölgesel seviyede ise Trump’ın İran siyasetinin yine sertleşmesi ve İsrail ile Arap ülkeleri ortasındaki olağanlaşma süreçlerinin desteklenmesinin, Türkiye’nin bölgesel çıkarlarını hem olumlu hem de olumsuz tarafta etkileyebileceği belirtilen tahlilde, şu değerlendirmede bulunuldu:

İran’a yönelik sert siyasetlerin bölgesel bir çatışmayı tetikleme riski, Türkiye’nin güvenlik siyasetlerini direkt ilgilendirecektir. Tıpkı biçimde Trump idaresinin kayıtsız koşulsuz takviyesini elde eden İsrail’in bölgedeki aktifliğinin artması, Doğu Akdeniz’deki güç istikrarlarını Türkiye’nin aleyhine çevirebilir. Bu gelişmeler, Türkiye’nin bölgesel işbirliği ve dengeleme siyasetlerini daha da derinleştirme muhtaçlığını ortaya çıkarabilir.

Analizde, bilhassa Mısır ve Yunanistan ile diyalog süreçlerinin derinleştirilmesinin ve bölgesel istikrarı önceleyen teşebbüslerin sürdürülmesinin, Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki çıkarlarını müdafaa uğraşlarına katkı sağlayacağı belirtildi.

Trump idaresinin Ukrayna savaşını sona erdirme gayretlerinin, Türkiye için Karadeniz’de istikrar ve ekonomik fırsatlar yaratabileceği vurgulanarak, Ukrayna’nın yine inşasında Türk firmalarının rol almasının, Türkiye-ABD ilgilerini güçlendirebilecek bir fırsat olduğu söz edildi.

Analizde ayrıyeten, Trump’ın Çin’e yönelik siyasetlerinin, ABD’nin ekonomik üstünlüğünü desteklemek hedefiyle gümrük vergileri ve yaptırımlar üzere araçlarla şekilleneceği belirtilerek, bu sürecin Türkiye için yeni tedarik zinciri fırsatları ve güç projeleri yaratabileceği kaydedildi.