Depremlerde kırılmayan faylar mercek altında

Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Jeoloji Kısmı Öğretim Üyesi ve AFAD Bilimsel Destek Kurulu Üyesi Prof. Dr. Hasan Sözbilir, 6 Şubat 2023’te Pazarcık ve Elbistan merkezli iki büyük zelzele yaşandığını, bu 2 fayın Doğu Anadolu Fay Sınırı üzerinde olduğunu söyledi.

O FAYIN KIRILMA İHTİMALİ VAR

Bölgedeki öbür faylara ait çok sayıda bilim beşerinin araştırma yaptığına ve bilhassa bu büyük zelzelelerde kırılmayan fayların ön plana alındığına işaret eden Sözbilir, “Kahramanmaraş’ın içinden geçen Maraş Fay Zonu dediğimiz bir fay var. O fay şimdi kırılmadı. Bu fayın 6,8’e kadar zelzele üretme mümkünlüğü var.” dedi.

Maraş Fay Zonu’nun en güneydeki faal kolu üzerinde 5 hendek açtıklarını, bu fayın yaşını, geçmişte hangi aralıklarla kaç sarsıntı ürettiğini ve en son ne vakit sarsıntı ürettiğini ortaya koyduklarını lisana getiren Sözbilir, “Bu çalışmanın sonuçlarını aldık ve buna nazaran de Maraş Fay Zonu’nun en güneyindeki modülün aktivitesinin en yüksek olduğunu, münasebetiyle bu kesimin yapılaşma manasında kapatılması gerektiğini devletimize önerdik. Doğu Anadolu Fayı üzere uzun bir fay değil lakin son 10 bin yılda 3 sarsıntı ürettiğini ve 3 bin yıla yakın bir sarsıntı üretme aralığı olduğunu belirledik.” diye konuştu.

Maraş Fay Zonu’nun üzerinde en son 1500’lerde zelzele olduğunu aktaran Sözbilir, Doğu Anadolu Fayı’ndan kaynaklanan sarsıntıların de bu kolu etkilediğine dair datalar elde ettiklerini bildirdi.

MALATYA FAYI ŞİMDİ KIRILMADI

Sözbilir, 6 Şubat zelzelesinin birincisinde Narlı, Erkenek, Pazarcık ve Amanos üzere segmentlerin kırıldığını, ikinci sarsıntıda ise Çardak ve Doğanşehir fayının kırıldığını söz ederek, bu fayların kuzeye yanlışsız devamında bulunan Malatya Fayı’nın ise şimdi kırılmadığını kaydetti.

Malatya’da 16 Ekim’de meydana gelen ve merkez üssü Kale ilçesi olan 5,9 büyüklüğündeki zelzeleyle Erkenek ile Pütürge ortasında daha evvel kırılmayan fayın kırıldığını, bu yarar Elazığ tarafına hakikat kırılmayan modülün kalmadığını anlatan Sözbilir, Bingöl tarafında ise kırılmayan kesimlerin bulunduğuna dikkati çekti.

Prof. Dr. Sözbilir, şunları kaydetti:

Daha kuzeyde Bingöl tarafında kırılmayan kesimler var. Yedisu Segmenti’nin olduğu bölge. Kuzey Anadolu Fayı’nın bir kolu o. Bingöl tarafındaki Doğu Anadolu Fayı’nın kesimi da şimdi kırılmış değil. Daha doğrusu oralarda sarsıntı bekleniyor. Zira onlar sismik boşluk sınıfında. Yani zelzele aralığı artık günümüzde zelzele üretmesi gerektiğini söylüyor.

Bir öbür değerli yer natürel ki daha güneyde Pazarcık’tan güneye hakikat indiğimizde orada da Ölüdeniz Fayı var. Bu fay da 6 Şubat sarsıntılarında kırılmadı. Sakçagöz, Yesemek, Hacıpaşa üzere, bizim ülke sonları içinde kalan fay modülleri şimdi kırılmış değil. Onların üzerinde de çalışmalar yapıyoruz.