Deprem uzmanı uyardı: Faylarda stres birikti! 6 il için uyarı!

İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Kısmı Genel Jeoloji Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Sözbilir, Elazığ’daki 8 Kasım’da meydana gelen 5 büyüklüğündeki sarsıntısı kıymetlendirdi.

Kırılan fay uçlarındaki güç transferinin, yeni sarsıntıların tetiklenmesine neden olduğunu belirten Prof. Dr. Sözbilir, “Doğu Anadolu Fayı’nın Pütürge segmentinin kırılmasıyla meydana gelen 6,8 büyüklüğündeki 24 Ocak 2020 Elazığ zelzelesinin tetiklemesiyle, 3 yıl sonra 6 Şubat 2023 Maraş sarsıntıları yaşanmıştı. Birinci zelzelede Pütürge fayının çabucak güneybatısındaki Erkenek, Pazarcık, Narlı ve Amanos segmentleri 7,8 büyüklüğünde bir sarsıntı üreterek Hatay Havalimanı’na kadar kırılmıştı.” hatırlatmasında bulundu.

Bu zelzelenin 20 Şubat 2023’te Hatay Havalimanı güneyinde 6,4 büyüklüğündeki Antakya-Defne zelzelesini tetiklediğine dikkat çeken Sözbilir, “16 Ekim 2024’te ise 6 Şubat zelzelesi yüzey kırığının kuzey ucu ile 24 Ocak 2020 yüzey kırığının güney ucu ortasında 5,9 büyüklüğünde Malatya-Kale zelzelesi yaşanmıştı. Yaklaşık bir ay sonra, bu sefer de Pütürge segmentinin kuzeydoğu ucundaki Palu segmentinde yeni bir zelzele gerçekleşmiş oldu.” dedi.

8 Kasım tarihinde 5 büyüklüğünde meydana gelen Elazığ sarsıntısı, 2020 yılında Pütürge segmenti üzerinde meydana gelen Elazığ zelzelesinin tetiklediği bir sarsıntı olarak düşünülebileceğine dikkat çeken Sözbilir, 2020’deki Elazığ sarsıntısında Doğu Anadolu Fayı’nın Pütürge segmentinin kırıldığını söyledi.

Sözbilir, “O bölgenin 995, 1789 ve 1874 yıllarında 7’ye varan büyüklükte yıkıcı zelzeleler yaşadığını biliyoruz. Ancak Palu segmenti son 100 yılda muhakkak aralıklarla çok sayıda 5 civarında sarsıntı üretti. Palu segmenti 200 yılı aşkın müddettir yıkıcı nitelikte büyük sarsıntı üretmiyor.” dedi.”Palu segmentinin asismik nitelikte krip yaptığına dair ölçümler de bulunuyor. Yani sismik boşluk sınıfında bedellendirilen ve büyük sarsıntı üretmesi beklenen faylardan biri.” tabirlerini kullanan Sözbilir, “Bunun yanında Palu ilçesinden başlayıp güneybatıya Adıyaman vilayetine yanlışsız ilerleyen Adıyaman fayı var. Adıyaman fayının da canlı bir fay olduğunu saptamış bulunmaktayız. Bu fayın da 7’ye varan büyüklükte zelzele üretme potansiyeli bulunuyor. Bu nedenle Adıyaman fayının sismolojik ve jeodezik manada daima izlenmesinde yarar var diye düşünüyorum.” sözlerini kullandı.

“FAY SEGMENTLERİ ÜZERİNDE GERİLİM BİRİKİMİ DEVAM EDİYOR”

6 Şubat 2023’teki 7,8 büyüklüğündeki Kahramanmaraş zelzelesinin tetiklemesiyle 9 saat sonra kırılan Çardak ve Doğanşehir faylarının uçlarındaki Malatya fayı ve Savrun ile Saimbeyli faylarının da gerilim biriktirmeye devam ettiğine dikkat çeken Prof. Dr. Sözbilir, “Benzer formda 6 Şubat 2023 zelzelesinde bir kısmı kırılan Narlı fayı güneyindeki Sakçagöz, Yesemek ve Hacıpaşa fayı üzere Ölüdeniz fayına ilişkin fay segmentleri üzerinde de gerilim birikimi devam ediyor.” dedi.

Prof. Dr. Sözbilir, “Henüz kırılmayan sismik kaynakların varlığı nedeniyle bilhassa Bingöl, Adıyaman, Malatya, Gaziantep, Hatay ve Adana vilayetlerinde zelzeleye hazırlık konusunda acil tedbirler alınması gerek, halkın bilinçlendirilmesi de hayati derecede değerli diye düşünüyorum.” diye konuştu.